Yüz Felci ve Fizyoterapi

Yüz felci, yüz kaslarını kontrol eden yüz sinirinin hasar görmesiyle ortaya çıkan bir durumdur. Genellikle yüzün bir tarafında zayıflık ve hareket kaybı ile bağlantılı olan bu rahatsızlık, hastalar için hem fiziksel hem de psikolojik olarak zorlayıcı olabilir.

Bell’s Palsy ve Akut Dönemde Tedavi

Bell paralizisi, yüz felcinin en yaygın görülen tipidir ve genellikle viral enfeksiyonlara bağlı olarak gelişir. Akut dönemde, tedavi sürecinde hekim kontrolünde uygulanan ilaç tedavisi önemli bir rol oynar. İlk 72 saat içinde başlanan kortikosteroidler (prednizolon gibi) yüz sinirindeki inflamasyonu azaltarak iyileşmeyi hızlandırır. Ayrıca, bazı hastalara antiviral ilaçlar da reçete edilebilir, özellikle herpes virüsüyle ilişkili bir durumdan şüpheleniliyorsa. Bunun yanı sıra, göz kuruluğunu önlemek için yapay gözyaşı damlaları ve göz koruyucu önlemler önerilir.

Bell’s Palsy Sonrası Fizyoterapiye İhtiyaç Duyuluyor mu?

Bells paralizisi geçiren hastaların büyük bir kısmı 3 ila 6 ay içinde kendiliğinden iyileşir ve fizyoterapiye ihtiyaç duymaz. Ancak, iyileşme süreci uzayan veya düzensiz iyileşme gösteren hastalarda fizyoterapi destekleyici bir rol oynar. Bu hastalar için uygulanan başlıca fizyoterapi yöntemleri şunlardır:

✅ Elektroterapi: Sinir uyarımını artırarak kas aktivitesini arttırır.

✅ Yumuşak Doku Teknikleri ve Masaj: Kas gevşemesini ve kan dolaşımını artırarak iyileşmeyi hızlandırır.

✅ Yüz Egzersizleri: Mimik kaslarının doğru şekilde çalışmasını sağlar ve istemsiz kas kasılmalarını önler.

Çoğu hasta, elektroterapi, masaj ve düzenli yüz egzersizleri ile hızla yüz mimiklerine kavuşur ve günlük yaşam aktivitelerine geri dönebilir. Yapılan en önemli hata yüze yapılan elektrik stimülasyonunun kalem şeklinde elektrot yerine klasik kare şeklinde elektrotlarla uygulanmasıdır. Bir diğer hata ise; sakız çiğneme gibi yüz kaslarının bütününün beraber hareket ettiği aktivitelerin önerilmesidir. Bu uygulamalar maalesef sıkça yapılır, ancak sonucunda yüzde istenmeyen kalıcı hareket bozukluklarına yol açabilir.

Fizyoterapi ile Kronik Yüz Felci Tedavisi

Kronik yüz felcinde yaklaşım akut dönemdekinden farklılık gösterir. Kliniklerde genellikle kronik dönemdeki yüz felci tedavisinde akut fizyoterapinin birebir uygulanması maalesef başarısızlıkla sonuçlanır.

Kronik yüz felcinde, hareket kontrolü ve duyusal eğitimi içeren bütüncül bir yaklaşım kas fonksiyonlarının yeniden kazanılmasında kritik bir rol oynar. Kronik yüz felci hastaları fizyoterapiye başlamadan önce mutlaka bir nörolog ile görüşmelidir. Gerekli görülürse bir yüz elektromiyografi değerlendirmesi ile sinir ve kasın hala iletişimde olduğunun bilinmesi gerekir. Eğer hastada sinir iyileşmesi devam ediyorsa kronik yüz felci tedavisinde genel olarak şu yöntemleri kullanmaktayım:

✅ Yumuşak Doku Teknikleri: Yüz kaslarının gevşemesi ve dolaşımın artmasını sağlar.

✅ Hareket Kontrolü Çalışmaları: Doğru kas gruplarının, spesifik olarak aktif hale getirilmesini ve istenmeyen kas hareketlerinin önlenmesini sağlar.

 ✅ Duyusal Eğitim: Hem sinerjilerin azalması hem de kasların maksimum kasılmasını destekler.

✅ Aynada Mimik Çalışmaları: Sinkinezileri (kontrolsüz hareket veya kasılma) azaltmaya ve doğru mimik kontrolünü kazandırmaya yöneliktir.

✅ Kinezyolojik Bantlama: Kasların uyarılması ve bazen doğru pozisyonlanmasını sağlayarak iyileşmeyi destekler. 

✅ Görsel ilüzyon çalışması: Sağlam taraf yüzün hareketlerinin beyinde yüzün tamamında doğru ve tam hareket gerçekleşiyormuş gibi algılanmasını sağlayarak felçli kasların aktivitesini arttırmak.

Tedaviden Alınan Sonuçlar

Kontrolsüz hareket veya kasılma belirtilerinin azalması, yüz kas fonksiyonlarının geri kazanılması ve mimik kontrolünün iyileşmesi gibi fizyoterapi yüz felcinin iyileştirilmesinde başarılı bir tekniktir. 

Eğer siz de yüz felci nedeniyle gülümsemek, konuşmak veya yemek yemek gibi temel fonksiyonlarda zorluk yaşıyorsanız, uzman fizyoterapi desteği ile bu süreci  sağlıkla yönetebilirsiniz.